Lisie Jamy: Pierwszy raz od 25 lat oddali hołd ofiarom zbrodni hitlerowskiej

Wczoraj w lesie Kotwica w okolicach Miętnego, po raz pierwszy od 25 lat, odbyła się uroczystość upamiętniająca ofiary zbrodni, w której w jednym grobie z hitlerowską kulą w piersi spoczęło około 2 500 tys. Żydów, Cyganów, Polaków i jeńców radzieckich.

Patriotyczną uroczystość prowadziła dyrektor Gminnego Centrum Animacji Kultury w Sulbinach Kinga Smak oraz Dariusz Zieliński ze Szkoły Podstawowej w Michałówce. O oprawę muzyczną zadbała orkiestra Wojska Polskiego pod batutą starszego chorążego sztabowego Zdzisława Pytko. Wartę honorową przy pomniku wystawiło Stowarzyszenie Kawaleryjskie 1. Pułku Strzelców Konnych w Garwolinie oraz 27. Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej , pododdział „Garda”. Rozpoczęła się ona wprowadzeniem sztandarów, wystawionych przez 27 Wołyńską Dywizję Piechoty Armii Krajowej, pododdział „Garda”, Hufiec „Orłów” w Garwolinie, Zespół Szkół nr 1 w Łaskarzewie, Publiczna Szkoła Podstawowa im Orła Białego w Michałowice, Zespół Szkół w Rudzie Talubskiej, Zespół Placówek Oświatowych w Parysowie, Katolickie Gimnazjum i Liceum w Garwolinie. – Mimo aresztowań okupant nie dowiedział się nic o interesującym go polskim podziemiu. Przykładem może być postawa Władysława Jóźwickiego ps. „Sęp” z placówki Górzno aresztowanego w czerwcu 1943r. Mimo tortur stosowanych w czasie przesłuchania w areszcie w Garwolinie nie załamał się i powtarzał „Przysięgałem i przysięgi nie złamie”. Rozstrzelano go 15 czerwca 1943r. na Lisich Jamach – mówiła dyrektor GCAK Kinga Smak, która powitała przybył gości.

Wskrzesili pamięć zamordowanych

Na przestrzeni wieków ziemia garwolińska była ziemią, na której rodzili się i walczyli strażnicy niepodległości Polski, obrońcy pokoju. – Tu stoczył swoją ostatnią bitwę naczelnik Tadeusz Kościuszko, tu w nierównej bohaterskiej bitwie, jaka miała miejsce w sierpniu 1863 roku pod Żelazną, bił się ze swoimi młodymi żołnierzami Ludwik Żychliński-dowódca „Pułku Dzieci Warszawy”. W czasie zniewolenia przez zaborców, w czasie pierwszej wojny światowej, w niepodległej Krępie zrodził się słynny Legion Puławski, którego żołnierze stali się podwaliną słynnego 1 Pułku Ułanów Krechowieckich – mówił Dariusz Zieliński, który przypomniał, że ziemia garwolińska była miejscem, z którego marszałek Józef Piłsudski dowodził kontrnatarciem wyprowadzonym znad Wieprza. W sercu każdego bohatera, który oddał swe życie na ziemi garwolińskiej w walce o Polskę, była niepodległość. Czas II Rzeczpospolitej to dążenie do stworzenia solidnych fundamentów dla niepodległości, dla pokoju, którego jedynym gwarantem przy rosnącej potędze wrogich nacji radzieckich i niemieckich była armia. – Pamiętajmy o Garwolinie, jako o garnizonie 1. Pułku Strzelców Konnych, który wychował kilka pokoleń obrońców Polski w roku 1939 – podkreślał Dariusz Zieliński, który przypomniał, że w pierwszych dniach września 1939 na Garwolin spadły bomby, które doszczętnie zniszczyły miasto i jego zabudowę, ale nie wolę mieszkańców. Represje dotknęły różne warstwy społeczne oraz wyznaniowe. Szczególnie silne represje dotknęły Garwolin w czasie sprawowania władzy przez starostę Freudenthala. – To czas, kiedy las, w którym się znajdujemy pogrążył się we krwi. Czas, kiedy życie oddało ponad 2 500 tys. ludzkich istnień. Nie zważając na narodowość czy wyznanie, spoczęli wspólnie w jednym grobie z hitlerowską kulą w piersi: Żydzi, Cyganie, Polacy, jeńcy radzieccy. Pamiętajmy, że w czasach terroru nie słabł duch niepodległej Polski. Odział A.K. w nieodległym od nas miejscu dokonał udanej akcji odbicia żołnierzy A.K przewożonych z Garwolina na Pawiak. Ta i wiele innych akcji, m.in. zamach na starostę, dały wszystkim tym, którzy okupili czas okupacji śmiercią swoich bliskich nadzieję na wolną Polskę. W czasie pokoju, w czasie dostatku, pamiętajmy o najwyższej cenie tych, którzy oddali w tym lesie swoje życie – puentował konferansjer. Wójt gminy Garwolin Marcin Kołodziejczyk podziękował wszystkim za przybycie i wsparcie w upamiętnieniu tej historii. – Tyle osób tutaj poległo i mamy nadzieję, że ten dzień, to święto, którego jesteśmy świadkami udowodni, że życie, które oddali nie jest zapomniane – mówił włodarz gminy. Mszę świętą polową w intencji poległych na terenie Lisich Jam odprawił proboszcz parafii pod wezwaniem Podwyższenia Świętego Krzyża w Miętnem Jerzy Janowski oraz ks. Wojciech Sobieszek z parafii pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w Garwolinie. Po nabożeństwie, w intencji poległych psalm odśpiewał rabin Josue Eliss. Po odśpiewaniu psalmu, apel poległych poprowadził Paweł Kurowski ze Stowarzyszenia Kawaleryjskiego I Pułku Strzelców Konnych w Garwolinie. Celem oddania hołdu, pamięci i czci pomordowanym, wieńce i kwiaty przy płytach upamiętniających tragiczne wydarzenia złożyły delegacje władz państwowych, samorządowych, służb mundurowych, stowarzyszeń i związków oraz przez młodzież szkolną.

Wysłuchali wierszy i pieśni. Nagrodzili laureatów

Następnie zebrani wysłuchali wierszy i pieśni patriotycznych, które zaprezentowali uczniowie Zespołu Szkół w Michałówce. Podczas wczorajszej uroczystości wręczono nagrody za udział w konkursie plastycznym pt. Dzień Pamięci Ofiar Totalitaryzmu. Na konkurs wpłynęło wiele prac, spośród których komisja konkursowa wyłoniła zwycięzców. W kategorii szkoła podstawowa pierwsze miejsce zajęła Anna Grzegrzółka, drugie miejsce zajęła Natalia Przybysz, zaś trzecie Ada Burno. Wszystkie laureatki są uczennicami Szkoły Podstawowej im. Orła Białego w Michałówce. Wyróżnienie powędrowało do Bogny Rachwalak również ze szkoły w Michałówce. W kategorii liceum i gimnazjum zwyciężyła Weronika Redka z Gimnazjum w Michałówce, drugie miejsce zajął Michał Lasocki z Publicznego Gimnazjum nr 2 w Garwolinie, trzecie zaś Joanna Różycka z Liceum Ogólnokształcącego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Garwolinie. Wyróżnienie otrzymała Magdalena Parol z Gimnazjum w Michałówce. Nagrodzone prace można było podziwiać podczas wczorajszej uroczystości.

Na zakończenie uroczystości, list w imieniu premier Beaty Szydło przeczytał poseł Grzegorz Woźniak. – Mam nadzieję, że dzisiejszy zaczątek tych uroczystości upamiętnienia tych wielu ofiar pozwoli, by gmina Garwolin, po gminie Górzno była drugim takim miejscem, gdzie będziemy spotykać się na otwartej przestrzeni i wspominać tych, którzy zginęli, abyśmy mogli żyć – mówił poseł, który słowa podziękowania złożył dla organizatorów wydarzenia. Ponadto głos zabrali Władysław Jóźwicki, Michał Jaworski, Beata Łagowska, Agnieszka Zawadzka. W imieniu Stowarzyszenia Bezpieczny Garwolin oraz Stowarzyszenia Wczoraj Dziś Jutro dla Garwolina i Powiatu Marek Mikulski podziękował radnemu Leszkowi Mączce i Jerzemu Winkowi oraz organizatorom. – Dziękuję im za to, że to oni byli zaczynem tej uroczystości oraz proboszczowi, ponieważ to ksiądz sprawił, że po 25 latach mogliśmy się tutaj modlić za zmarłych, a także wójtowi, który jest gospodarzem tego terenu i jako młody człowiek podjął stronę techniczną uroczystości – dziękował Marek Mikulski. W uroczystości udział wzięli m.in.: wnuk Władysława Jóźwickiego ps. „Sęp” Władysław Jóźwicki, członek Stowarzyszenia Wczoraj Dziś Jutro dla Garwolina i Powiatu Wacław Domański, żołnierz Armii Krajowej Jadwiga Rojek, w imieniu wicemarszałek Senatu Marii Koc Michał Jaworski, poseł na Sejm RP Grzegorz Woźniak, była posłanka na Sejm RP Stanisława Prządka, w imieniu Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika Beata Ługowska, w imieniu Wojewody Mazowieckiego Zdzisława Sipiery Agnieszka Zawadzka, rabina Elis Yyehoshua, starosta powiatu garwolińskiego Marek Chciałowski, burmistrz miasta Garwolin Tadeusz Mikulski, przewodniczący rady Marek Jonczak, wójt gminy Górzno Waldemar Sabak, przedstawiciele służb mundurowych policji, straży pożarnej oraz wojska, przewodnicząca rady gminy Garwolin Iwona Pluta, przedstawiciele Obrony Terytorialnej Kraju „Garda”, komendantka Hufca ZHP "Orłów" Garwolin Izabela Lach, dyrektorzy szkół z powiatu garwolińskiego oraz uczniowie, przedstawiciele Stowarzyszenia Wczoraj Dziś Jutro dla Garwolina i Powiatu, przedstawiciele Klubu Kibica Wilgi Garwolin, Legi Warszawa i Klubów piłkarskich powiatu garwolińskiego oraz mieszkańcy.

Organizatorem uroczystości była gmina Garwolin na czele z wójtem Marcinem Kołodziejczykiem oraz Gminne Centrum Animacji Kultury w Sulbinach.

(dw) 2016-09-15 15:08:46