Garwolin obejrzał List z Polski

Projekcja głośnego już dokumentu Mariusza Pilisa List z Polski miała miejsce 21 stycznia o godzinie 18 w auli Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego w Garwolinie. Film poświęcony katastrofie smoleńskiej został wyemitowany w ubiegłym roku w telewizji holenderskiej w godzinach największej oglądalności. Do Polski dotarł za pośrednictwem internetu i portalu Rebelya.pl.

Przybyłych na projekcję powitał organizator wydarzenia, przewodniczący Klubu Gazety Polskiej w Garwolinie Włodzimierz Gołaszewski. Wśród publiczności zasiedli m.in.: były starosta Grzegorz Woźniak, radny sejmiku wojewódzkiego Krzysztof Żochowski, radny powiatu Maciej Kurowski, wójt gminy Górzno Waldemar Sabak, ksiądz Mariusz Zaniewicz oraz liczni mieszkańcy Garwolina i okolic. Kilku uczestników spotkania wykazywało zdziwienie wywołane nieobecnością dyrektor i historyka katolickiego liceum. Na projekcję przybył natomiast reżyser filmu Mariusz Pilis, który w dalszej części spotkania uczestniczył w gorącej dyskusji dotyczącej ubiegłorocznej tragedii.

List z Polski

Trwający niespełna godzinę List z Polski przedstawia obawy polskiego społeczeństwa, które zostało postawione w obliczu tragedii z 10 kwietnia 2010 roku. Reżyser stawia wiele pytań o przyczyny katastrofy, których wyjaśnienie zarówno w momencie tworzenia filmu (październik 2010), jak i dziś nie jest dla niego satysfakcjonujące. Na pytania te starają się odpowiadać: profesor Andrzej Nowak – kremlinolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Tomasz Sakiewicz z „Gazety Polskiej”, Janusz Więckowski – kapitan z wieloletnim doświadczeniem w pilotowaniu samolotów takich jak TU-154, były urzędnik w Ministerstwie Obrony dr Przemysław Żurawski vel Grajewski, prezydent Ukrainy w latach 2005-2010 Viktor Juszczenko, dziennikarz i publicysta Bronisław Wildstein, przewodniczący Rady Polskiej Fundacji Katyńskiej prof. dr hab. Jacek Trznadel, były zastępca szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego Witold Waszczykowski, prof. Uniwersytetu londyńskiego Norman Davies, wdowa po prezesie IPN-u Zuzanna Kurtyka i były więzień sowieckich obozów Władimir Bukowski.

Porusza

Próby rozwiania wątpliwości dotyczących prawdziwego przebiegu zdarzeń pod Smoleńskiem nie przynoszą oczekiwanego efektu. Jest zbyt wiele niewiadomych. Dokumentalista ukazuje m.in. zaniedbania rządu RP bezpośrednio po tragedii, brak dostępu do dowodów z miejsca katastrofy, sposoby eliminowania przez Rosję niewygodnych ludzi oraz reakcje polskiego społeczeństwa na tragedię, manifestacje i protesty, organizowane często przez młodych ludzi.

Największe poruszenie wśród garwolińskiej publiczności wywołują sceny przywodzące na myśl teorię zamachu i spisku mającego na celu wykluczenie tej części polskich elit, która za realne uznawała zagrożenie ze strony Rosji. Podobny efekt daje przywołanie obrazu Jana Matejki zatytułowanego Rejtan, mitycznego pyłu wulkanicznego, który miał uniemożliwić przedstawicielom wielu państw przybycie na pogrzeb prezydenta Kaczyńskiego oraz finałowa scena filmu, która przedstawia maszynę TMC-65 wytwarzającą dym, który może być uznany za mgłę.

Publiczność, wśród której przeważają starsze osoby, żywo reaguje na scenę uścisku premiera Tuska z premierem Putinem po tragedii, filmy z nagraniem strzałów, które miały być słyszane w okolicy miejsca zdarzenia i zdjęcia wymiany żarówek na feralnym lotnisku już po katastrofie.

Nie jesteśmy oszołomami

Projekcja zachęciła uczestników spotkania do dyskusji z reżyserem filmu Mariuszem Pilisem. Wśród pytań zadawanych dokumentaliście dominowały te dotyczące biernej postawy naszego rządu wobec śledztwa w sprawie katastrofy, przebiegu rosyjskiego dochodzenia i jego efektów oraz raportu MAK-u. Reżyser stwierdził, że wątpliwości, które się pojawiają w obszarze zbierania dowodów w sprawie, mają swoje poparcie w zdarzeniach historyczno-politycznych. – Nie jesteśmy oszołomami, wszyscy mamy wrażenie, że to jest dziwna sprawa – podkreślał Pilis.

Wielu widzów osobiście dziękowało dokumentaliście za film. Zgromadzona publiczność zareagowała dużym oburzeniem na opinię uczestniczki spotkania, która określiła film jako jednostronny. Głos zabrał również były starosta Grzegorz Woźniak, który dziękując za zorganizowanie projekcji, wspomniał o wizycie prezydenta Lecha Kaczyńskiego na ziemi garwolińskiej. Przypomniał także dawne czasy odkrywania prawdy o zdarzeniach z Katynia, zestawiając je z współczesnością i ciągłą potrzebą prawdziwej informacji. – Patriotyzm nie jest przebrzmiały, a my sami wyciągniemy wnioski z tego, co widzimy – dodał Wożniak.

Skundlenie władzy

W trakcie dyskusji nie zabrakło mocnych słów. Mężczyzna w podeszłym wieku, przywołując wiersz Ernesta Bryla, stwierdził, że można zaobserwować skundlenie obecnej władzy w stosunku do Rosji. Mariusz Pilis komentując tę wypowiedź, podkreślił, że rząd Polski jest słaby, a premier nie zdawał sobie sprawy z tego, jakim państwem jest Rosja. – W tym momencie widoczne jest odwracanie się innych państw od Polski, co potwierdza komentarz Stanów Zjednoczonych, iż sprawa smoleńska jest sprawą dwustronną, sprawą stosunków polsko-rosyjskich – zaznaczył reżyser.

W kontekście postawionego przez młodego chłopaka pytania dotyczącego zbliżających się wyborów i nastawienia młodej, „chłonącej media” części polskiego społeczeństwa Pilis zasugerował, że rząd słaby, zawodzący i niewiarygodny trzeba zmienić. Publiczność zareagowała brawami.

Jedna z uczestniczek spotkania podkreśliła wagę obowiązku, jaki spoczywa na rodzicach, którzy powinni wychowywać swoje dzieci w duchu patriotyzmu. – Każda matka powinna przyprowadzić tutaj swoje dziecko – dobitnie stwierdziła kobieta.

W dalszej części dyskusji widzowie poruszyli temat panującej po katastrofie dezinformacji. Zastanawiano się, jakie znaczenie dla sprawy miały różne daty wyjazdów do Smoleńska premiera i prezydenta Polski, czy strzały słyszane na nagraniu z miejsca zdarzenia były prawdziwe i wreszcie, czy mgła w dniu katastrofy była naturalnym zjawiskiem meteorologicznym. – Czy nie ma racji w tym, że Polaków traktuje się jak bydło i można im każdą ciemnotę wcisnąć? – oburzał się młody mężczyzna.

Drażnimy się z Rosją

Komentując raport MAK-u i reakcję jego przedstawicielstwa na prezentację komisji Jerzego Millera w sprawie tragedii pod Smoleńskiem (według MAK Polska nie rekonstruuje faktów, ale je wypacza), Mariusz Pilis zaznaczył, że Rosjanie posiadając pełny zapis z wieży, pozwolili sobie na komentarz, że strona polska opublikowała tylko część tych danych. Reżyser podkreślił także, że nie jesteśmy przygotowani, aby rozmawiać merytorycznie z Rosją; co więcej nie istnieje płaszczyzna porozumienia do takiej rozmowy.

– Mamy 150 stron uwag do rosyjskiego raportu i próbujemy w ten sposób udowodnić, że prawda nie wygląda tak, jak ją przedstawia raport MAK-u. W tej chwili drażnimy się z Rosją. Wydaje się, że Rosjanie podchodzą do tego beznamiętnie, ale są rozdrażnieni. Słów Ławrowa, że inne scenariusze niż ten przedstawiony w raporcie MAK-u są bluźnierstwem, nie odbieram jako zdanie oznajmujące, ale jako delikatną groźbę – stwierdził dokumentalista. – Idzie to w złym kierunku; ta sytuacja jest niebezpieczna – dodał Pilis.

Dyskusja z autorem Listu z Polski zakończyła się około godziny 20.30. Zarówno projekcja filmu, jak i rozmowa z reżyserem poruszyły uczestników spotkania. Mariusz Pilis zapowiedział, że planuje wydanie płyty z zapisem filmu, która będzie dostępna za darmo. Prawdopodobne jest, że płyta pojawi się jeszcze przez rocznicą katastrofy smoleńskiej. Obecnie film można oglądać na portalu YouTube.

(ur) 2011-01-24 13:30:47