Miasto z ruin się podniosło

W Garwolinie II wojna światowa rozpoczęła się 8 września. W święto Matki Boskiej Siewnej niemieckie bomby spadły na koszary, na ulicę Senatorską, Krzywą, Staszica i Budzeń. Następnego dnia niemieckie bombowce wzięły na cel okolice kościoła i ulicę Polską. Pożar ogarnął dużą część miasta.

– Po naszym powrocie do domu zobaczyłem inny obraz od tego, jaki widziałem, opuszczając dom. Na naszej ulicy było dużo porozrzucanego drzewa pomieszanego ze zbożem. Były to skutki uderzenia bomby w syndykat. W miejscu upadku bomby powstał ogromny lej. Przy ulicy, w miejscach domów, sterczały kominy. W budynku obok kościoła przez puste oczodoły okien widać było niebo. Tylko figura Serca Jezusowego stała nienaruszona we wnęce. Do dziadka na ulicę Polską już nie było po co chodzić. Tam było wszystko spalone – wspomina Antoni Garwoliński, który we wrześniu 1939 r. miał zaledwie pięć lat.

Człowiek człowiekowi zgotował taki los

Co roku w rocznicę bombardowania Garwolina władze samorządowe, kombatanci, przedstawiciele szkół i stowarzyszeń oraz nieliczni mieszkańcy wspominają grozę wrześniowych nalotów. Sobotnie obchody rocznicowe rozpoczęły się na cmentarzu wojennym, gdzie w obecności pocztów sztandarowych i rekonstruktorów stojących na warcie złożono wiązanki kwiatów. O godzinie 10.00 w kolegiacie pw. Przemienienia Pańskiego ks. prałat Ryszard Andruszczak odprawił mszę świętą w intencji miasta i Ojczyzny. – Dla wielu młodych ludzi te wydarzenia nic nie znaczą, są jakby opisem z jakiejś bajki – mówił podczas homilii prałat Andruszczak i dodał, że nie wolno wracać do przeszłości tylko po to, żeby tragedię wspominać. – Historia jest nauczycielką życia. Wracamy do przeszłości, żeby uczyć się na przyszłość, żeby nigdy więcej człowiek człowiekowi takiego losu nie zgotował – nauczał prałat.

Na placu przed kolegiatą można było obejrzeć wystawę „Garwolin przed i po wrześniu 1939” przygotowaną przez fundację Sztafeta.

Nigdy więcej wojny

Dalsza część uroczystości odbyła się w domu kultury, gdzie przed publicznością wystąpiła młodzież z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1. Uczniowie odczytywali fragmenty wspomnień mieszkańców zbombardowanego Garwolina, recytowali wiersze o tematyce wojennej i śpiewali żołnierskie piosenki. Przygotowany przez młodzież program otwierały fotografie zniszczonego 73 lata temu Garwolina, które na koniec występu zostały zastąpione przez współczesne zdjęcia miasta nad Wilgą.

– Te tragiczne wydarzenia powinny mówić jednym głosem: nigdy więcej wojny. Niech to miasto i nasz powiat rozwijają się szczęśliwie w pokoju i jedności – powiedział na zakończenie uroczystości starosta Marek Chciałowski.

(ma) 2012-09-10 12:56:01