
– Żydzi mieszkali w naszym mieście, prowadzili tu swoje warsztaty, mieli kluby sportowe, byli aktywnymi członkami Rady Miasta. W wyniku działań wojennych praktycznie nie został po nich ślad – napisali do Rady Miasta Garwolina Marcin Kobus, Sebastian Jędrych i Krzysztof Kot, którzy chcą upamiętnić społeczność żydowską Garwolina.
Lengiet Josek, Finkielsztajn Izrael Dawid, Kogut Icek, Dawidson Szlama, Guterman Jojne, Kiejzman Majer Szulim, Jontef Mendel, Wasernis Sur, Rozenberg Rojza, Gurfinkiel Frymet, Fajnzyn Lejbuś – to tylko niektóre z osób pochodzenia żydowskiego, które mieszkały kiedyś w Garwolinie. Najwięcej domów Żydów było przy ulicach Senatorskiej, Nadwodnej i Kościuszki.
W środę 16 maja, do Rady Miasta Garwolina zostało złożone pismo, w którym wiceprzewodniczący Rady Powiatu Garwolińskiego Marcin Kobus oraz Krzysztof Kot i Sebastian Jędrych – twórcy portalu Garwolin.org „Garwolin z przeszłości”, proszą o upamiętnienie obecności mieszkańców narodowości żydowskiej w Garwolinie. Sposobem na przywrócenie o nich pamięci jest stworzenie tablicy, na której ma widnieć napis „Dla upamiętnienia społeczności żydowskiej Garwolina – mieszkańcy miasta”.
Od lewej: Krzysztof Kot, Marcin Kobus, Sebastian Jędrych.
Historia Garwolina to także ludność żydowska
Wnioskujący zaznaczają, że dobrą okazją do wspomnienia tych, którzy przez setki lat współtworzyli historię Garwolina jest świętowane w tym roku 100-lecie niepodległości Polski. Podkreślają, że w pewnym momencie historii Garwolina, ludność pochodzenia żydowskiego stanowiła niemal połowę wszystkich dorosłych mieszkańców miasta. – Przedwojenny Garwolin to nie były tylko polskie imiona i nazwiska, to także ludzie pochodzenia żydowskiego, który osiedlili się w Garwolinie pod koniec XVIII wieku. Uczestniczyli oni w życiu miasta tak jak Polacy, tak jak my mieszkańcy Garwolina uczestniczymy dzisiaj. Dziś po dawnych sąsiadach zostało bardzo mało śladów, które świadczyłyby o ich obecności. Nie ma bożnicy, która spłonęła w czasie bombardowania, cmentarz żydowski został zniszczony, los ksiąg metrykalnych w których zapisywane były ich dane do dziś nie jest znany. Wyszyliśmy z inicjatywą, aby upamiętnić ich obecność tutaj – piszą pomysłodawcy na stronie Garwolin.org.
– Żydzi mieszkali w naszym mieście, prowadzili tu swoje warsztaty, mieli kluby sportowe, byli aktywnymi członkami Rady Miasta. W wyniku działań wojennych praktycznie nie został po nich ślad – napisali do Rady Miasta Garwolina Marcin Kobus, Sebastian Jędrych i Krzysztof Kot. Aby uświadomić jak dużą grupę mieszkańców Garwolina stanowili Żydzi przygotowali opracowanie. Zawiera ono dane 1135 dorosłych osób pochodzenia żydowskiego z 2583 dorosłych osób w mieście zamieszkałych w 1927 roku w Garwolinie. Ich imiona i nazwiska oraz ulice można znaleźć na stronie internetowej Garwolin.org.
Nie chodzi o odzyskiwanie przedwojennych domów
– Nie robimy tego po to, by Żydzi próbowali odzyskać przedwojenne domy. Utrzymujemy kontakt z wieloma z nich i nikt o tym nigdy nie wspomniał. Robimy to po to, by zaznaczyć ich obecność w mieście przez lata przed wojną – podkreślają wnioskodawcy.
Pełna treść wniosku znajduje się w galerii zdjęć. Znajdziecie w niej również fotografie, opublikowane w portalu Garwolin.org – kliknij tutaj, aby zobaczyć ich opisy.
ur
Fot. Garwolin.org, arch. eG, screen Kurier Mazowiecki
Jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś koniecznie zainstaluj naszą aplikację, która dostępna jest na telefony z systemem Android i iOS.
Chcesz być na bieżąco z wieściami z naszego portalu? Obserwuj nas na Google News!
Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.
Komentarze mogą dodawać tylko zalogowani użytkownicy.
Ciekawa inicjatywa, warta wsparcia
Nie nie i jeszcze raz kur.... Nie!!!!!!!!
Wystarczy ze tym ludziom bedziemy placic kase za friko. Nie niezgadzam sie
A dlaczego nie ma nic mowy o tym jak po wejściu ruskich na początku wieku kolaborowali z nimi. Jak tworzyli milicje i komanda.
gość podpisany jako Ciekawy pytanie do ciebie: masz jakieś nazwiska czy tak tylko w radiu M usłyszałeś hasło?
Do Ciekawe: Akurat znam trochę historię Garwolina z połowy 1920 roku. Zapewniam, że wszystkie znaczące stanowiska pełnili Polacy: Teodor Maroński czy Franciszek Siudalski, A poza tym - jakie komanda, na początku wieku? Ucz się chłopie - i tyle.
A oni w podzięce szkolą swe dzieci w nienawiści do wszystkiego co polskie.
Proponuje by żydzi upamiętnili wszystkich zamordowanych przez nich Polaków,Rosjan i Palestyńczyków. Żeby otwierali w Izraelu muzea dla Palestyńczyków. Rekonstruowali ich cmentarze. I wszystko na własny koszt.
Czytam komentarze, komuna zrobiła niektórym wodę z mózgu..
Powino się oddać im rodzinom majątek który posiadali
Ustawa 447
Do Julka. Nie kupuj wszystkiego, co ci wciskają na chama do głowy. Myśl sam - jak potrafisz...
Ciekawe ilu z nich ochoczo kolaborowało z Rosjanami. Proszę zaprzestać z takimi działaniami. Inaczej po ewentualnym zniszczeniem państwa Izrael wszyscy się tutaj blokują i będziemy Palestyńczykami we własnej ojczyźnie. Było minęło I niech tak pozostanie.
Nic niewiecie o tym świecie żydzi to rasa ktura dąży do władzy nad tym światem od swego powstania, utworzyli wam religie i Boga żeby was doic i kontrolować, kontrolują wszystko na tym świecie co związek z kasą złotem banki i inne rzeczy oni wam ustalają nowy porządek świata i niewolnicza pracę.
Komentarze pod tą świetną inicjatywą przerażają. Szkoda, że Polacy to nie tylko Jędrych i Kot, którzy doskonale wiedzą, że Żydzi to część historii Polski. Niestety Polacy to także Ci antysemici z komentarzy, którzy wierzą w żydowski spisek i ich władzę nad światem. Dziwne, że nie piszecie jak przedwojenni antysemici, że Żydzi robili mace z krwi polskich dzieci, ale o to samo Wam chodzi. Wstyd.
Nie ma co owijac w bawełnę państwo wielonarodowosciowe to pomyłka stąd te spory wasnie i nienawiść styczność kilku różnych kultur kture nie mają ze sobą nic wspólnego to zwykła porażka tak jak Polacy i żydzi lub europejczycy i islamisci dobry mieliśmy przykład obcowania z zydami teraz chcą na sile nas uszczesliwiac islamistami tylko jedna nacja i jeden naród morze przetrwać choć polak i polaka wykorzysta a żyd nigdy żyda. Polacy sami ze sobą niepotrafia żyć w zgodzie a co dopiero z innymi nacjami.
Żydzi i islamisci nigdy z żadną inną kultura i narodem niepotrafili się zintegrować w ich tradycji niema czegoś takiego jak przejęcie innej wiary i innych tradycji państwowych oni wszędzie próbują wprowadzić własny porządek przekonania i prawo, każde państwo w którym zamieszkują żydzi jest oskarzane o nienawiść, nietolerancje i antysemityzm. To oni niepotrafia żyć z innymi narodami nieprzyjmuja kultury kraju w którym się osiedlili tylko wprowadzają własną i to nazywają antysemityzmem. To dwie nacje kture niestety nie są mile widziane w innych społeczeństwach tak jak Cyganie itp.
Chyba panowie z portalu i radny z PSL stracili kontakt z rzeczywistością. Proponuję by dodatkowo sporządzili mapę z oznaczeniem pożydowskich działek i wysłali do Izraela z prośbą o wyszukanie spadkobierców, może dostaną jakieś Izraelskie odznaczenie.
zniszczyć pomniki po systemie totalitarnym i postawić żydowskie
W żydowskie spiski nad porządkiem świata nie wierzę, nie przeszkadzają mi osoby narodowości żydowskiej w pracy, sklepie, na ulicy, prowadzący biznes itd. ale Szanowni Panowie uważam, że wystarczy pamięć historyczna i nie potrzeba do tego tablic, pomników i Bóg wie czego jeszcze bo pomimo, że inicjatywa może i szczera, to jednak zawsze znajdzie sie ktoś kto to wykorzysta dla swoich nie zawsze zacnych celów, a znajda się tacy zarówno Polacy, jak i Żydzi...Dlatego uważam, że takie inicjatywy może i wypływają z umiłowania do historii ale są nieprzemyślane ponieważ konsekwencje takiego jednego działania mogą być znacznie bardziej skomplikowane...tak jak ktoś napisał, było, minęło, pamiętajmy i tyle wystarczy, a historia sama się obroni.
Panie Kobus Marcin czyli wnioskuje o to cala rada powiatu czy tylko Pan ze Starostą? A Pan Osmólski wie o tej inicjatywie wiceprzewodniczącego rady powiatu?
Straszny wstyd komentarze pod tym artykułem. i nikt nie ma odwagi podpisać sie imieniem i nazwiskiem,
Fajne z was chłopaki ale posłuchajcie - kto tej tablicy będzie pilnował? nasmaruje kto swastykę i zaraz afera międzynarodowa!
Podejrzewam, że ci, którzy tak krytykują ten pomysł to zdeklarowani katolicy, co niedziela spotykający się w kościele, ale niestety zapomnieli że modlą się do Żyda - Jezusa i Żydówki - Matki Boskiej. Gdzie w tych komentarzach jest drugie przykazanie miłości: "Kochaj bliskiego swego jak siebie samego"? Żydzi byli naszymi sąsiadami, czy się to komuś podoba czy nie, wśród nich byli dobrzy i źli ludzie- jak w każdej nacji. Ale należy się im pamięć i szacunek. Wiele miast tak uczciła pamięć i nie ma w tym nic niestosownego. Jestem jak najbardziej za! Brawo Panowie
Jak najbardziej popieram. To przygnębiające że do tej pory włodarze a także mieszkańcy Garwolina nie zrobili nic by upamiętnić przedwojennych mieszkańców Garwolina którzy w znacznej większości ulegli zagładzie. Tak jakby w ogóle nie istnieli!
W pierwszej kolejności należałoby wyciągnąć macewy, które są pozostałością po basenie zbudowanym przy ul. Żwirki i Wigury przez Niemców w czasie wojny. Z macew był także zrobiony chodnik przed siedzibą niemieckiego starosty. Kilka lat temu spotkałem na kierkucie żyda z Antwerpii. Zapytał mnie czy wiem co stało się z macewami z cmentarza. Opowiedziałem mu historię o budowie basenu oraz chodnika. Zapytał czy okoliczni mieszkańcy mogli zabierać te płyty. Odpowiedziałem mu, że mogło tak się sporadycznie zdarzyć, że prości ludzie zabierali macewy. Był tym bardzo oburzony. Zapytał jak to się stało, że nasze władze nie zapobiegły temu. Zupełnie przemilczał wątek niemiecki, chociaż mówiłem mu ze znakomita większość macew została zbeszczeszczona przez Niemców. Szczątkom ludzkim i pomnikom należy się szacunek i jestem przede wszystkim za przywróceniem macew na swoje miejsce. Być może odpowiedni byłby pomnik-ściana taki jak w Kazimierzu nad Wisłą. Smutne jest jednaki to, że Żydzi stawiają nas bezpodstawnie w tak złym świetle, czego sam doświadczyłem...
Uważam, że stawianie w obecnym czasie takiego wniosku za prowokację, który wywoła większe niezrozumienie niż przyniesie pożytek. Przykład p. Stanisława G. wybitnie pokazuje jak wygląda dziś dialog polsko-żydowski. Okazanie jakiejkolwiek życzliwości staje się pretekstem do eskalacji żądań. Trzeba poczekać na lepszy czas.