Nic nie wskazywało na dramat, jaki ma się rozegrać

Dziś mija 226. rocznica tragicznej bitwy pod Maciejowicami. – Dzień przed bitwą nic nie wskazywało na dramat, jaki ma się rozegrać – zaznacza Marek Ziędalski, historyk i wicestarosta powiatu garwolińskiego, którzy przybliża wydarzenia sprzed 226 lat i wspomina o niedzielnych obchodach, które odbędą w ścisłym reżimie sanitarnym.

Dziś mija 226. rocznica tragicznej bitwy pod Maciejowicami.  – W dniu 10 października 1794 roku na polach pomiędzy Podzamczem a wioską Oronne rozegrała się ostatnia bitwa w polu I Rzeczpospolitej. Oddziały polskie przyszły z Korytnicy na teren bitewny 9 października, gdzie po godz. 16. zaczęły zajmować pozycje. Kwaterę główną Tadeusza Kościuszki obrano w zamku na Podzamczu, gdzie podczas bitwy był to główny punkt oporu armii powstańczej. Dzień przed bitwą nic nie wskazywało na dramat, jaki ma się rozegrać – napisał w mediach społecznościowych historyk i wicestarosta powiatu Marek Ziędalski.

Lokalna społeczność otaczała teren bitewny specjalnym kultem

 – Sekretarz Kościuszki, J.U.Niemcewicz opisuje: "Wieś Maciejowice, dziś Podzamczem zwana leży w nizinie, lecz sam dom murowany na wzgórzu, naprzeciw Wisły, długa grobla prowadzi do niego. Po prawej ręce rzeka Okrzejka, po lewej błota i zarośla. Położenie to zdało się nam być wybornem. Całe nasze siły umieściły się na wzgórzu, od domu postawiono działobitnię, przeszywającą całą długość grobli (...)Rozkazał Naczelnik w kilku miejscu posypać wały, lecz noc zaskoczyła, gdy je ledwo zaczęto. Całe wojsko zostało na noc pod bronią. Podwojono czaty, każdemu konnemu przydano strzelca pieszego. Nie wierzę odtąd przeczuciom. Była to wigilia jednego z najnieszczęśliwszych dni życia mojego, dnia w którym straciłem mą wolność, a co stokroć boleszniejszem, dnia, w którym ojczyźnie mojej cios śmiertelny zadany. Przecież byłem spokojny, co więcej, wesoły. Pałac murowany do któregośmy się schronili, był zrabowany i zniszczony jak wszystkie przez które przechodzili Moskale (...) Rozmawialiśmy o dniu jutrzejszym, o trudnościach, jakie znajdą Moskale w atakowaniu nas. O drugiej z północy obudził mnie Kościuszko i napisać zlecił rozkaz Ponińskiemu by jak najprędzej pospieszał złączyć się z nami. Niestety już to było za późno!" . Rosjanie orientując się w planach polskiego wodza podchodzą nocą pod pozycje polskie i o świcie atakują wojska powstańcze rozmieszczone na polach Podzamcze-Oronne. Przez trzy godziny Polacy mieli przewagę nad Rosjanami. Niestety przewaga wroga przechylała szalę bitwy na korzyść Rosjan, by w końcu doprowadzić do pogromu powstańczej armii. Tadeusz Kościuszko dostał się do rosyjskiej niewoli w okolicach folwarku Krępa przy próbie zawrócenia uciekającej kawalerii polskiej z pola bitwy. Generał Poniński nie zdążył z odsieczą armii Kościuszki. Gdy po godzinie trzynastej bitwa się zakończyła, Poniński znajdował się ok. 12 kilometrów od wzgórza maciejowickiego. Utrata wodza Insurekcji oraz pogrom doborowych oddziałów powstańczych przesądził o upadku Powstania Kościuszkowskiego i III rozbiorze kraju. Od samego momentu bitwy lokalna społeczność otaczała teren bitewny specjalnym kultem. W 1861 roku, w miejscu dostania się do niewoli Tadeusza Kościuszki odbyły się dwie manifestacje patriotyczne podczas których usypano Kopiec – Marek Ziędalski przybliża wydarzenia sprzed 226 lat i wspomina o niedzielnych obchodach, które odbędą się w ścisłym reżimie sanitarnym.

– Jutro o 12 Mszą św. rozpoczną się obchody kościuszkowskie w Maciejowicach z udziałem Wojska Polskiego. Jedną z atrakcji będzie wystawa sprzętu wojskowego m. in. czołg Leopard A2, Rosomak, zestaw przeciwlotniczy Poprad. Będzie również zrekonstruowane obozowisko kościuszkowskie oraz wystawa militariów z 1920 roku. Obchody będą się odbywały w ścisłym reżimie sanitarnym – podkreśla wicestarosta powiatu. Szczegóły niedzielnych uroczystości można znaleźć tutaj. 

oprac. ur, zdj. arch. pyw. Marka Ziędalskiego