Wilga Garwolin ma 100 lat - rys historyczny

Podczas uroczystej gali z okazji 100-lecia Garwolińskiego Klubu Sportowego Wilga Garwolin rys historyczny najbardziej zasłużonego dla powiatu garwolińskiego klubu przedstawił prof. dr hab. Zbigniew Gnat-Wieteska.

Poniżej publikujemy treść opracowanego przez historyka rysu historycznego GKS Wilgi Garwolin. Ponadto przedstawiamy najważniejsze sukcesy sekcji istniejących w czasie 100-lecia działalności klubu.

- Z okazji jubileuszu 100-lecia zorganizowanej działalności sportowej w mieście przypomnę w skrócie najważniejsze wydarzenia dotyczące tego zagadnienia - zapowiedział podczas sobotniej gali w CSiK prof. dr hab. Zbigniew Gnat-Wieteska. 

W roku 1922, po prawie rocznych staraniach podjętych przez młodych adeptów działalności sportowej oraz grono osób na czele z Janem Sztromajerem, inspektorem Garwolińskiego Oddziału Państwowego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych i naczelnikiem Ochotniczej Straży Ogniowej, władze administracyjne, mimo wątpliwości, czy klub bez własnego obiektu sportowego może istnieć, zatwierdziły statut Klubu Sportowego „Wilga”, opracowany przez Zygmunta Gąsowskiego, studenta prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Pierwszym prezesem Klubu, który nazwę wziął od rzeki przepływającej przez miasto, został Józef Kazimierz Dymkowski działacz Związku Strzeleckiego. Wśród działaczy i pierwszych członków Klubu byli uczestnicy Polskiego Czynu Zbrojnego lat I wojny światowej i wojny 1920 r. – m.in.: prezes Dymkowski, Stanisław Grunwald, żołnierz Garwolińskiego Szwadronu Jazdy Ochotniczej mjr Feliksa Jaworskiego, członkowie Harcerskiej Drużyny Pożarniczej i wielu innych. Znałem i rozmawiałem z wielu byłymi zawodnikami i działaczami z okresu II RP..

                Ponieważ Klub Sportowy nie miał własnego obiektu mecze rozgrywano na terenie koszar na Aleksandrówce, po uzyskaniu zezwolenia od dowództwa stacjonującego tam Szwadronu Zapasowego 5 Pułku Ułanów, a później 1 Pułku Strzelców Konnych oraz na miejskich „błoniach”, gdzie pasły się konie i krowy garwolińskich gospodarzy. Tuż przed meczem porządkowano teren wyznaczonego wapnem boiska. Początkowo, jak wspominał Antoni Furmanik, były zawodnik AZS Warszawa piłkę pompowano pompką rowerową, a zawodnicy występowali we własnych koszulach i spodniach zawiniętych do kolan i naturalnie we własnych świątecznych butach. Wśród pierwszych przeciwników „Wilgi” były m.in. drużyny: Szwadronu Zapasowego 5. Pułku Ułanów, AZS Warszawa,  2. Pułku Saperów z Puław  i drużyna z Żelechowa. W 1923 r. z inicjatywy władz Klubu zakupiono stroje sportowe, i ustaliły się barwy klubu: – zielone koszulki z białymi kołnierzykami i mankietami, sznurowane z przodu i białe spodenki, w których występowali zawodnicy „Wilgi”.

            W 1930 r., w okresie kryzysu, jaki przeżywał K.S. „Wilga”, po odejściu starszych, żonatych zawodników, uważających, że nie wypada im dalej biegać po błoniu za piłką, powstał drugi polski klub sportowy w mieście – Garwoliński Klub Sportowy. Skupiał on kilkunastoletnich chłopców z miasta, w tym m.in. uczących się poza Garwolinem. Pod koniec sierpnia 1933 r. oba kluby połączyły się, zachowując nazwę Klub Sportowy „Wilga”. W skład nowego zarządu weszli: prezes – Jan Zaniewski (poprzednio Kapusta, absolwent Gimnazjum w Garwolinie, student polonistyki) były prezes G.K.S., sekretarz – mgr Dzbeński, skarbnik– Marek Kozicki, oraz jako członek zarządu m.in. Bolesław Kałaska. Zawodnicy K.S. „Wilga” rozgrywali mecze głównie w okresie letnim, kiedy ucząca się poza Garwolinem młodzież przyjeżdżała do domów na odpoczynek. Oprócz sekcji piłki nożnej w K.S. „Wilga” działały także sekcje: lekkoatletyczna, tenisa stołowego, piłki siatkowej i boksu. Tę ostatnią trenował Leon Mankiewicz, a jej zawodnikami byli m.in.: Jan Kordaś, Ruta i piłkarz Bolesław Kałaska. Członkowie K.S. „Wilgi” brali udział w obronie ojczyzny we wrześniu 1939 r., a w okresie konspiracji  działali w szeregach licznych organizacji niepodległościowych. I tak np.: Tadeusz Iwanicki zginął w 1939 r., Jan Zaniewski który był dowódcą Związku Polski Niepodległej „Odrodzenie” zginął w kwietniu 1944 r. w rejonie Ryk. Stanisław Wojciechowski działał  w Związku Polski Niepodległej „Odrodzenie”, następnie był żołnierzem Armii Krajowej i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, a Józef Dymkowski  działał w organizacji "Miecz i Pług".

            Niedługo po zakończeniu okupacji niemieckiej wznowiono zorganizowaną działalność sportową w Garwolinie. Z inicjatywy Bolesława Kałaski oraz działaczy Stronnictwa Demokratycznego, Jana Dąbrowskiego, Mikołaja Iwanowa i Bolesława Adamskiego powstał Klub Sportowy „Spójnia”. Sekcja piłki nożnej urządziła na błoniach, w okolicy młyna, boisko piłkarskie, na którym co niedzielę rozgrywano mecze, a w dni robocze pasły się krowy. Na początku lat pięćdziesiątych po zmianie federacji klub nosił nazwę KS „Sparta” Garwolin. Później, ale już po przemianach październikowych 1956 r. powrócił do nazwy „Wilga” Garwolin. Początkowo siedziba klubu mieściła się w budynku prywatnym przy ulicy Polskiej. Na początku lat 50. XX w. władze miejskie przeznaczyły na cele sportu tereny na tzw. „Gaju”, za rzeczką Eliasz. Z inicjatywy władz klubu wybudowano tam boisko, trybuny dla publiczności oraz Dom Sportowca. Jednocześnie Klub rozwijał się organizacyjnie: i tak np. w połowie lat 50. z inspiracji Henryka Rogali, jednocześnie członka drużyny piłki nożnej  powstała sekcja zapaśnicza; mimo , że wkrótce zakończyła działalność, wznowiła ją ponownie na początku lat 60. i dysponowała materacami przywiezionymi z Pułtuska. Początkowo prowadził ją Jerzy Trojanowski, a później Henryk Rogala i Jerzy Wojtasiewicz. Zawodnicy sekcji występowali w III lidze. Należało do niej 30 zawodników. W Garwolinie rozpoczął karierę Janusz Pająk, później zawodnik „Skry” Warszawa i uczestnik olimpiady w Meksyku. W 1965  r. z inicjatywy Zygmunta Żaka, Zdzisława Rudki i Stanisława Makulca rozpoczęła działalność sekcja lekkoatletyczna. Sekcja podnoszenia ciężarów powstała w 1963 r.; pięć lat później weszła do ligi okręgowej, a w 1970 r. uległa rozwiązaniu. W 1969 r. powstała sekcja piłki ręcznej. Trenerami byli m.in. Stefan Baran i Wojciech Tarnowski. Zrzeszała ona uczniów miejscowych szkół, studentów i pracowników garwolińskich zakładów pracy. W 1971 r. drużyna piłki ręcznej weszła do ligi międzywojewódzkiej, później po reorganizacji rozgrywek grała w lidze okręgowej. W latach 1974–1975 Stanisław Buszta prowadził sekcję piłki ręcznej dziewcząt występujących w warszawskiej wojewódzkiej lidze juniorek. Następnie rozpoczął pracę jako trener sekcji lekkoatletycznej.

            W 1968 r. po kilkuletniej przynależności do LZS, klub wszedł w skład Związkowej Federacji Sportowej „Trasa” i przyjął nazwę Międzyzakładowy Klub Sportowy „Wilga”. Patronat nad nim objęły wówczas największe zakłady w rejonie: oddziały PKS w Garwolinie i w Pilawie oraz Rejon Eksploatacji Dróg Publicznych w Garwolinie. Największą popularnością cieszyła się jednak piłka nożna. W 1971 r. zespół seniorów awansował do ligi okręgowej i grał w niej do 1973 r.

            W 1972 r. miało miejsce wydarzenie, które wywarło duży wpływ na dalszą działalność klubu. Za zgodą władz rozebrano znaczą część budynku sportowego, ale planowanych zamierzeń, tj. znacznej jego rozbudowy, nie zrealizowano. Niektóre sekcje przestały działać - w 1980 r. sekcja zapasów i sekcja piłki ręcznej. W tym też czasie klub jako całość przeżywał kryzys organizacyjny. Wielu działaczy sportowych zrezygnowało z pracy.             Od 1 kwietnia 1981 r. w barwach klubu zaczęła występować sekcja badmintona, W październiku 1981 r. po barażu z „Sygnałem” Lublin wygranym 11:0 badmintoniści uzyskali awans do I ligi. Sukcesy sportowe odnosili także lekkoatleci, m.in.: w styczniu 1980 r. Danuta Puszkiel zdobyła wicemistrzostwo Polski w skoku wzwyż (169 cm) w Halowych Mistrzostwach Polski Juniorów, a w następnym roku złoty medal na VIII Ogólnopolskiej Spartakiadzie Młodzieży. W 1981 r., na bazie Zespołu Szkół Zawodowych w Garwolinie powstała sekcja piłki siatkowej prowadzona przez Edmunda Kopyścia.

            31 marca 1982 r. klub opuścił szeregi Federacji „Trasa”, wszedł w skład Zrzeszenia Ludowe Zespoły Sportowe i zmienił nazwę na MLKS „Wilga” Garwolin. Na początku 1984 r. w klubie działały sekcje: piłki nożnej, badmintona, tenisa stołowego, lekkiej atletyki oraz piłki siatkowej. Zawodnicy tej ostatniej występowali w lidze międzywojewódzkiej. We wrześniu 1984 r. z inicjatywy Andrzeja Piesiewicza powstała szósta sekcja Klubu  – sekcja szachowa, która działała do 1989 r. W 1986 roku badmintoniści, po odejściu z sekcji starszych zawodników spadli do II ligi. Dwa lata później, w 1988 r., ponownie awansowali do I ligi. W sezonie 1987/1988 drużyna piłki nożnej występowała w III lidze.

            16 lutego 1992 r. klub zmienił nazwę na Garwoliński Klub Sportowy „Wilga”. Na początku 1993 r. liczył 233 zawodników i miał cztery sekcje: LA, piłki nożnej, badmintona i piłki siatkowej. Następnie powstały sekcja kick-boxingu prowadzona przez Macieja Zapałowskiego oraz sekcja brydża sportowego. W 1997 r. drużyna piłki nożnej prowadzona przez Witolda Trzmielewskiego awansowała do III ligi. Grała w niej tylko jeden sezon i w 1998 r. spadła do ligi okręgowej.

            23 stycznia 1999 r. na Walnym Zebraniu Sprawozdawczo-Wyborczym członkowie Klubu uchwalili Statut GKS „Wilga” w Garwolinie. Według &5 Statutu barwami Klubu są kolory: niebieski, czerwony i czarny, a symbolem Klubu –ptak wilga. Z dniem 1 września 1999 r. badmintoniści, oburzeni ograniczeniem funduszy na ich działalność, opuścili szeregi „Wilgi” i założyli Międzyszkolny Klub Sportowy. W czerwcu 2002 r. Klub miał trzy sekcje: piłki nożnej, piłki siatkowej i lekko atletyki. Należy wspomnieć, że wychowanek klubu, Olgierd Stański, trenowany przez Feliksa Błaszczaka, występujący już wówczas w barwach AZS Biała Podlaska, wchodził w skład reprezentacji Polski w rzucie dyskiem na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney.

14 czerwca 2002 r. w ramach „Dni Powiatu Garwolińskiego i miasta Garwolina”, Klub oraz mieszkańcy miasta obchodzili 80. rocznicę zorganizowanej działalności sportowej w Garwolinie. Obchody zorganizowane na stadionie sportowym odbyły się z inicjatywy prezesa Zygmunta Żaka i Zbigniewa Gnata-Wieteski. W 2004 r. sekcja LA zajęła I miejsce drużynowo w Regionalnych Mistrzostwach Juniorów oraz I miejsce w Mazowieckich Igrzyskach Klubów Zrzeszonych w LZS.

6 kwietnia 2005 r. drużyna piłki siatkowej opuściła szeregi klubu. Tego też dnia po rejestracji w Starostwie Powiatowym w Garwolinie rozpoczęło działalność Garwolińskie Towarzystwo Siatkarzy „Wilga” z siedzibą w Garwolinie. W GKS „Wilga” -pozostały tylko dwie sekcje: piłki nożnej i lekkoatletyczna. 10 marca 2007 r. Walne Zebranie członków wybrało nowe władze Klubu oraz nadało tytuły Honorowego Członka Klubu długoletnim działaczom sportowym: Zygmuntowi Żakowi i Sławomirowi Kotlarskiemu (zm. 5 marca 2010 r.). Nowy Zarząd na czele z Tomaszem Mazurkiem jako prezesem zajął się uporządkowaniem spraw finansowych. W tym też roku drużyna lekkoatletyczna dziewcząt zajęła VI miejsce wśród 16-tu zespołów finału Szkolnej Ligi LA we Wrocławiu. Wiele zwycięstw odnieśli lekkoatleci na szczeblu województwa mazowieckiego, a zdecydowany prym wiedli w imprezach regionu siedleckiego.

Od 8 marca 2009 r. na czele Zarządu Klubu stoi  Waldemar Mrugała. W sezonie 2011/2012 drużyna seniorów uplasowała się na II miejscu w lidze okręgowej grupa I, co dało jej możliwość rozegrania meczów barażowych  z Olimpią Warszawa (II miejsce w warszawskiej lidze okręgowej grupa II) o awans do IV ligi. 9 września 2012 r. Komitet Organizacyjny wraz z Zarządem Klubu zorganizował uroczyste obchody 90-lecia działalności sportowej. Tego też dnia Klub otrzymał sztandar ufundowany przez posłów, Urząd Miasta i Starostwo Powiatowe oraz sponsorów i darczyńców. Sztandar poświęcono podczas Mszy Świętej w Kolegiacie Przemienienia Pańskiego w Garwolinie w intencji działaczy, zawodników i członków Klubu. Po Mszy św. jej uczestnicy przemaszerowali w korowodzie na stadion miejski, gdzie kontynuowano obchody Jubileuszu Klubu.

W 2012 roku w sekcji piłkarskiej powołano II zespół seniorów, który rozpoczął rozgrywki od najniższej klasy rozrywkowej. Pod koniec roku powstała również drużyna kobiet. W 2013 r. II zespół seniorów (roczniki 1995–1996) awansował do rozgrywkowej A-klasy Warszawskiej. Drużyna kobiet „Wilgi” grała w III lidze kobiet. Kadra jej liczyła 19 osób. W 2014 r. zawodnik Wilgi Garwolin Szymon Szulc zdobył z drużyną Mazowieckiego Związku Piłki Nożnej Mistrzostwo Polski U-14. W finale turnieju o Puchar im. Kazimierza Górskiego rozgrywanego na terenie Pomorza Zachodniego jego drużyna pokonała zespół Podkarpackiego Związku Piłki Nożnej.

W 2016 r. Sekcja lekkoatletyczna liczyła 32 osoby w 7 kategoriach wiekowych: weteranów, seniorów, juniorów, juniorów młodszych, młodzików, dzieci starszych i dzieci młodszych. Jej zawodnicy uczestniczyli ogółem w 99 zawodach, w tym m.in.: w 13 imprezach rangi Mistrzostw Polski, 2 – mistrzostw międzywojewódzkich, 4 mistrzostw Mazowsza, 6 regionu i powiatu, w czasie których zdobyli 136 medali złotych, 64 srebrne i 43 brązowe. W 2017 r. znaczne sukcesy odnosili piłkarze. Drużyna seniorów grała w IV Lidze Mazowieckiej, drużyna kobiet trenowana przez Roberta Rokickiego, a następnie Roberta Baczewskiego awansowała, po raz pierwszy w historii Klubu, do II ligi Kobiet. 28 września 2018 r. oddany został do użytku nowy budynek szatniowo-socjalny z pomieszczeniem dla władz Klubu. Starania o budowę trwały 8 lat. Koszt inwestycji to 2 ml zł.

W pierwszej połowie 2022 r. zawodnicy sekcji lekkoatletycznej odnosili dalsze sukcesy sportowe. Na zawodach w Warszawie z cyklu City Trail Emilia Mazek zajęła I miejsce w biegu na dystansie 1500 m i jednocześnie ustanowiła nowy rekord powiatu wynikiem 4.41.83. Na rozgrywanych w tym samym terminie Otwartych Mistrzostwach Warszawy Wiktor Sikora zwyciężył w pchnięciu kulą o wadze 5 kg wynikiem 14.50 m oraz zajął II miejsce w rzucie dyskiem 1.5 kg osiągając wynik 47.14 m, co dało mu 11 miejsce w rankingu PZLA. Na tych samych zawodach  Szymon Głaszczka zwyciężył w skoku w dal wynikiem 7.09 m. Drugi zespół seniorów awansował do Klasy Okręgowej. Należy podkreślić, że sezon 2021/2022, z uwagi na reorganizację IV ligi na Mazowszu (z dwóch grup po sezonie utworzono jedną) miał być najtrudniejszy ze wszystkich 10 sezonów dla seniorów GKS w IV lidze. Drużyna zagrała fenomenalnie, zajęła 4 miejsce i utrzymała się w nowej IV lidze. Na Walnym Zebraniu Sprawozdawczym 11 czerwca 2022 r. dokonano podsumowania sezonu 2021 roku oraz ustalono przebieg obchodów 100-lecia działalności Klubu. W okresie 100 lat działalności przez szeregi Klubu przewinęło się wielu działaczy i sportowców.

Sekcja Lekkoatletyki

Sekcja lekkoatletyczna powstała 1968 roku i nieprzerwanie działa w Wildze do dziś. Od 1974 roku sekcję prowadzi pan Stanisław Buszta. Zawodnicy trenują biegi krótkie, biegi długie i skok w dal. Kiedyś także siedmiobój, pchnięcie kulą, skok wzwyż.

Najlepsi lekkoatleci w historii klubu i ich osiągnięcia to:

1. Plesińska Katarzyna - 7-bój – 1 złoty  w HMP JM i 2 srebrne medale MP Juniorek.
2. Puszkiel Danuta – skok wzwyż i 7-bój – 1 złoty medal MPJMł – skok wzwyż i 1 złoty medal MPJ – 7-bój
3. Biernacka Julia – skoki – srebrny medal skok w dal ze strefy MP Dzieci Starszych i 1 medal srebrny – HMP Juniorek – 3-kok
4. Mazek Emilia – b. długie – posiada 12 rekordów powiatu od 1 km do maratonu – w tym 6 rekordów na poziomie I klasy sportowej, druga Europejka w Maratonie Wiedeńskim
5. Anna Galas 7-bój – 1 medal brązowy w MP JMŁ i 1 medal srebrny w MPJ – reprezentowała Polskę  w meczu wielobojowym w Bułgarii.
6. Olgierd Stański – rzut dyskiem – 3 medale brązowe w MP JM, MPJ, MMP oraz złoty w MMP. Olimpijczyk w Sydney w barwach AZS AWF Biała Podlaska.
7. Robert Głowala – b. długie – srebrny medal w przeł. MPS na 10 km, srebrny medal na 5000m w MPS. Powołany do repr. Polski na Drużynowe Mistrz. Europy na 5000m i wraz z drużyną zdobył Puchar Europy. Posiada 8 rekordów powiatu w tym 4 na poziomie I klasy sportowej.
8. Głaszczka Szymon – skok w dal – 1 złoty medal w Mistrz Polski  Młodzików, brązowy medal w HMP JMŁ, brązowy medal w OOM. Reprezentował Polskę na Mistrz. Europy U-18 w Jerozolimie gdzie zdobył VI miejsce z wynikiem nowego rekordu powiatu seniorów – 7.36m.

Inne sekcje

O sekcjach: Sekcja piłki ręcznej powstała w 1969 roku i działała do 1980 roku. W 1971 roku awansowała do ligi międzywojewódzkiej. Trenerami sekcji byli: Stefan Baran, J. Wróblewski, Wojciech Tarnowski.

Sekcja badmintona w Wildze powstała 1981 roku i działała do 1999 roku. Zawodnicy trenowani przez Jerzego Rybickiego odnosili liczne sukcesy w zawodach rangi ogólnopolskiej. Monika Lipińska i Dariusz Karczmarczyk wystąpili na mistrzostwach świata.

Zapasy. Sekcja powstała w połowie lat 50. z inicjatywy Henryka Rogali i funkcjonowała w klubie do 1980 roku. W Wildze rozpoczął karierę Janusz Pająk – olimpijczyk z Meksyku. Zawodnicy odnosili sukcesy na arenie ogólnopolskiej, sięgając po tytuły mistrzów i wicemistrzów Polski.

Sekcja siatkówki działała ponad dwie dekady od 1981 roku. W 2003 powstała drużyna seniorów, której trenerem był grający rozgrywający Jakub Sokołowski. Drużyna grała w III lidze.

Rys historyczny opracował i przedstawił prof. dr hab. Zbigniew Gnat-Wieteska

Obchody jubileuszu są dofinansowywane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego, który jest partnerem wydarzenia.

Przeczytaj także: Oni dostali medale i odznaczenia na 100-lecie Wilgi Garwolin