Poruszająca wystawa na skwerze w centrum miasta

"Ratować dzieci! Ratować dzieci! Dzieci Zamojszczyzny w dystrykcie warszawskim 1942-1945” to tytuł wystawy plenerowej, która do 14 listopada będzie gościła w Garwolinie.

Miasto Garwolin zaprasza do odwiedzenia wystawy plenerowej, goszczącej w Garwolinie za sprawą Stowarzyszenia Odra-Niemen Oddział Mazowiecki. Stowarzyszenie, dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Polskiej Fundacji Narodowej oraz Programowi Nowe FIO, prowadzi działania mające na celu propagowanie wiedzy o wydarzeniach dotyczących akcji wysiedleńczo-kolonizacyjnych w województwie mazowieckim.

Autorką scenariusza i kuratorem wystawy jest dr Beata Kozaczyńska z Instytutu Historii Uniwersytetu w Siedlcach. Ekspozycja dostępna jest w przestrzeni miejskiej – na Skwerze im. Solidarności w Garwolinie, w alei 600-lecia Garwolina – do 14 listopada br.

– W tym roku przypada 80. rocznica zbrodniczej akcji wysiedlenia dzieci Zamojszczyzny. Nie przypadkiem gości ona w naszym mieście. W latach 1942-1943 na stacjach Sobolew, Żelechów, Siedlce, Garwolin, Pilawa i Warszawa ludność podjęła ryzyko pomocy, a nawet odbicia dzieci z rąk Niemców. Bardzo się cieszę, że wystawa zawitała do Garwolina. Wśród osób wspomagających przesiedlonych była również Wanda Bekierska -pośmiertnie wyróżniona tytułem Zasłużonej dla Miasta Garwolina – mówi burmistrz Marzena Świeczak.

W okresie II wojny światowej powiat garwoliński stanowił jeden z obszarów w Generalnym Gubernatorstwie, do którego okupant niemiecki kierował transporty z wysiedlonymi mieszkańcami Zamojszczyzny. Zgodnie z planami niemieckimi, Zamojszczyzna, miała być pierwszym terenem kolonizacyjnym, czysto niemieckim terenem osadniczym. Do akcji przesiedleńczej ludności polskiej na Zamojszczyźnie przystąpiono na jesieni 1942 r. i kontynuowano ją w 1943 roku. Ludność kierowano do obozu przejściowego w Zamościu i poddawano „badaniom rasowym”, w wyniku których klasyfikowano wysiedleńców na 4 grupy rasowe. Osoby uznane za niezdolne do pracy, a więc dzieci do lat 14, starców oraz osoby kalekie i ułomne wywożono specjalnymi transportami do różnych miejscowości, najczęściej na terenie dystryktu lubelskiego i warszawskiego. Setki osób, w większości starcy oraz dzieci, które siłą oderwano od matek podczas selekcji w obozie przejściowym w Zamościu, znalazły schronienie i pomoc w dystrykcie warszawskim, w różnych miejscowościach na terenie powiatu garwolińskiego.

Zainteresowanych odsyłamy do pracy dr Beaty Kozaczyńskiej: https://zamosc.ap.gov.pl/images/pliki/archiwariusz/2004/039-Kozaczy%C5%84ska_Wysiedlenie-mieszka%C5%84c%C3%B3w-Zamojszczyzny.pdf

garwolin.pl, oprac. ur