PIT – zbiór wiadomości przydatnych rozliczającym się po raz pierwszy

Rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych – czyli PIT-u (ang. Personal Income Tax) – to podstawowy obowiązek każdego obywatela Polski. Chociaż proces ten może wydawać się skomplikowany, zwłaszcza dla osób, które robią to po raz pierwszy w swoim życiu, to wcale nie musi taki okazać się w praktyce. Wystarczy odpowiednio przygotować się do wykonania tego zadania.

PIT to ważny podatek w polskim systemie. Służy on opodatkowaniu dochodów osiąganych przez osoby fizyczne m.in. w ramach wynagrodzeń z pracy i przychodów osiąganych za pomocą podmiotów gospodarczych.

Podstawę prawną PIT stanowi ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Określa ona zasady obliczania, poboru i odprowadzania tego podatku. Znaleźć w tym dokumencie da się odpowiedzi na niemalże wszystkie pytania podatników.

W Polsce obowiązują dwa główne typy opodatkowania:

• liniowy – stała stawka (niezależna od wysokości dochodu);

• progresywny – im wyższy dochód, tym wyższa stawka podatku.

PIT rozliczyć musi rozliczyć co roku każda osoba fizyczna osiągająca dochody podlegające opodatkowaniu. Proces ten polega na wypełnieniu odpowiedniego formularza podatkowego i złożeniu go w urzędzie skarbowym. Pismo można dostarczyć do wspomnianego organu osobiście lub wysłać pocztą albo drogą elektroniczną (wymaga to dostępu do sieci i komputera).

W Polsce szczególnie popularne są następujące rodzaje PIT:

• PIT-6 – dla rolników;

• PIT-8C – dla osób osiągających dochody kapitałowe;

• PIT-28 – dla przedsiębiorcy na ryczałcie;

• PIT-37 – dla osób, których dochody są rozliczane przez płatnika;

• PIT-38 – dla osób osiągających dochody w ramach instrumentów finansowych.

Jak rozliczyć PIT-37 i inne? Przed wykonaniem tego zadania warto sprawdzić bezpłatne, internetowe poradniki, które prowadzą zainteresowanych tym tematem krok po kroku.

Obowiązek rozliczenia PIT dotyczy niemalże wszystkich osób fizycznych, oczywiście tych osiągających dochód ulegający opodatkowaniu (nie zaliczają się do niego m.in. świadczenia rodzicielskie i alimenty). Złożyć dokument muszą więc:

• pracownicy zatrudniani w ramach umowy o pracę, o dzieło lub zlecenia;

• prowadzący podmioty gospodarcze;

• emeryci i renciści (o ile ich dochody przekraczają kwotę wolną od podatku);

• uzyskujący zarobek z najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze;

• osiągających dochody kapitałowe;

• pracujących za granicą, ale mających rezydencję podatkową w Polsce.

To bardzo ważne, aby podatnicy będący członkami wymienionych grup mieli świadomość przynależności do nich. Pozwoli im to m.in. na prawidłowe rozliczenie podatku oraz wykorzystanie dostępnych ulg i odliczeń.

Kwota wolna od podatku – co to?

Wszyscy podatnicy muszą wiedzieć o kwocie wolnej od podatku, ustalanej corocznie i regulowanej przez ustawę o podatku dochodowych od osób fizycznych. Wpływa ona bezpośrednio na wysokość należności.

Mechanizm działania kwoty wolnej od podatku działa w prosty sposób. Mianowicie, dochód do określonej wysokości jest zwolniony z opodatkowania. Roczne zarobki podatnika muszą nie przekraczać pewnego pułapu (w roku 2024 wynosi on 30 000 złotych).

Podczas rocznego rozliczania podatku dochodowego, każdy podatnik musi uwzględnić kwotę wolną od podatku, co automatycznie obniża podstawę opodatkowania. Przykładowo, w przypadku, w którym suma zwolniona to 30 000 złotych, a roczny dochód danego obywatela wynosi 50 000 złotych, podatek dochodowy będzie naliczany tylko od kwoty 20 000 złotych (wyłącznie od nadwyżki).

Kwota wolna od podatku podlega regularnym zmianom, zwykle wynikającym ze skutków decyzji politycznych, gospodarczych lub inflacyjnych. Modyfikacje te mają na celu dostosowanie systemu podatkowego m.in. do aktualnych warunków ekonomicznych oraz wsparcia podatników o niższych dochodach; państwo nie chce nadwyrężać możliwości finansowych niższych klas społecznych.

Aby rozliczyć prawidłowo PIT, trzeba zrobić to w odpowiednim terminie. W Polsce wszystkie uzupełnione dokumenty należy wysłać do 30 kwietnia każdego roku. Jeżeli data ta przypada na wolne od pracy, to deadline przesuwa się na pierwszy następny dzień roboczy.

W ostatnich latach popularne stało się rozliczanie PIT przez internet za pomocą systemu e-Deklaracje. Ten sposób pozwala na szybkie i wygodne złożenie dokumentów bez konieczności wizyty w urzędzie skarbowym. Co ważne, umożliwia także zrobienie tego przez 24 godziny w ciągu doby, co ułatwia złożenie zeznania nawet w ostatnich chwilach tuż przez upływem ostatecznego terminu.

Każdy podatnik, który zauważy błędy w rozliczeniu po złożeniu dokumentów, ma prawo złożyć korektę zeznania. Może to zrobić w dowolnym momencie, ale zalecane jest, aby zrobić to możliwie szybko po stwierdzeniu pomyłek, aby uniknąć konieczności zapłacenia odsetek za zwłokę w przypadku niedopłaty podatku oraz innych negatywnych konsekwencji, zwykle wysokich kar finansowych.

Za istotny element systemu podatkowego należy uznać wszystkie dostępne ulgi i odliczenia. Pozwalają one na znaczne zminimalizowanie kwoty należność – dla osób, które są uprawnione do ich wykorzystania.

Do popularnych ulg zaliczyć można te:

• na dzieci;

• na internet;

• na dojazd do pracy;

• na rehabilitację;

• na mieszkanie.

Powszechnie stosowane odliczenia dotyczą darowizn oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Podatnicy powinni dokładnie zapoznać się z warunkami ich przyznawania oraz sposobem prawidłowego dokumentowania ponoszonych wydatków.

Świadome – lub też nie – przekraczanie ostatecznych terminów rozliczenia PIT oraz wypełnianie dokumentów w błędny sposób może zostać potraktowane przez organy władzy za przestępstwo podatkowe. Oznacza to, że podatnikom za niedopełnienie obowiązku obywatelskiego w konsekwencji grozi nie tylko mandat grzywny, ale również pozbawienie wolności lub obie te kary łącznie. Każdy przypadek jest rozważany indywidualnie.

Zapoznanie się z tymi wiadomościami znacznie ułatwi podatnikom poprawne rozliczenie się po raz pierwszy w życiu. Oczywiście, wiedzę odnośnie do PIT da się nadal znacznie poszerzyć, co warto zrobić.

materiał płatny